Bij een interview met een moderne en hedendaagse vogelfotograaf wordt vaak gevraagd: wie is je grote voorbeeld wat fotografie betreft. De naam die dan het vaakst genoemd wordt is van wijlen Fred Hazelhoff. Good old Freddy wordt gezien als de nestor van de Nederlandse natuurfotografie. En terecht. Briljant en jaloersmakend zijn zijn foto’s van vechtende korhanen in het boek ‘dierenrijk nederland’. De spread in ditzelfde boek van de vliegende velduilen heb ik als kind uren lang bekeken... 

IJs en weder dienende spraken de waterral en ik af om komende winter elkaar weer te ontmoeten. Op dezelfde plaats, namelijk op het ijs. Omdat er al in het najaar een horror winter werd voorspeld kocht ik in november de meelwormen groot in. Eind januari begon ik hem behoorlijk te knijpen omdat de mij beloofde horror winter het niet leek te gaan worden. Het natte najaar zou buiig, winderig en kleurloos overgaan in het voorjaar. Zou ik het voorjaar ingaan met een overdosis aan meelwormen?

Wij, moderne mensen, denken dat het kijken naar zeldzame vogels door ons is uitgevonden. Niets is minder waar. In de tijd dat de spreekwoorden en gezegdes werden bedacht, werd er al naar rariteiten geloerd. Ten minste, dat neem ik aan. ‘Een vreemde eend in de bijt’ moet betrekking hebben op een rariteit. Al vanaf dat ik een ukkie was, fantaseer ik welke eendensoort er in dit gezegde wordt bedoeld.

Deze waterral en ik zijn vrienden. Dat waren we vorige winter al. Ik kan mijn vriend herkennen aan een klein wit vlekje boven zijn linkeroog. Dat hij mij aan mijn kleding herkent laat zich raden. Het heeft wel even geduurd voordat we aan elkaar gewend waren en wederzijds begrepen wat zijn en mijn bedoelingen waren.

De korhoen is spijtig genoeg bijna uitgestorven in Nederland. Als oorzaken worden genoemd het vergrassen van de heide, het verdwijnen van akkers, de toename van de vos en ja, die verrekte havik. Ik ben echter van mening dat het aan de korhoen zelf ligt.

Op Texel kom ik bij de pas ontdekte brilzee-eend in gesprek met drie vogelende eerstejaars studenten van de universiteit van Wageningen. Ik vertel enthousiast over het fenomeen vogelfotografie. Zelfs zo enthousiast dat ze hardop verzuchten graag een camera te willen aanschaffen, maar dat een camera voor de huidige student te duur is.

De haan riep hier zoiets als ’het komt niet meer goed met vogelend Nederland’! Ik verstond het niet helemaal en meende dat hij de penibele situatie van de korhoenders bedoelde. Later die dag scoorde ik tegen wil en dank een nieuwe soort (sib taling). Niet dat het bezoeken van de eend mijn idee was, maar mijn maat wilde hem filmen. ‘Omdat we toch in de buurt zijn’, zo overtuigde hij mij.

Deze waterral zegt zonder in- of aanleiding tegen me: ‘Je mag me één vraag stellen’. Ik denk even na wat een goede vraag zou kunnen zijn en vraag dan: ‘Waarom maken jullie waterrallen van die rare geluiden? Soms klinkt het als een varken dat geslacht wordt’.

Regelmatig zie ik prachtige natuurfoto’s. Maar soms zijn foto’s te mooi. Te gemaakt. Dan denk ik bij zo’n foto: klopt dit wel? Recent is een prijswinnende foto van een wolf die over een hek springt ontmaskerd als een foto die in scène is gezet.

Laatst gaf ik een beeldpresentatie in Den Haag. Tussen de gezellige toeschouwers, vooral zestig plussers, trof ik Henk. Zijn handicap is zijn slecht functionerende oren, maar dat hinderde hem niet om uit te groeien tot een topfotograaf. Ik vind zijn foto’s briljant en zijn manier van fotograferen is voor mij een inspiratiebron. Ik kan me veel van zijn foto’s herinneren die werden afgebeeld in Dutch Birding, in Vogeljaar, op de kalender van Vogeljaar en noem maar op.

Toen ik nog bij mijn ouders woonde keken we niet alleen naar vogels, we kweekten ook vogels. Dat lijkt een vreemde combinatie en dat is het ook. Mijn vader had toen de eigenaardige gewoonte, wellicht uit een soort van schuldgevoel, een kanarie die nog maar één of hooguit twee dagen had te leven los te laten in de vrije natuur. Zo kon hij nog even van zijn vrijheid genieten, zo redeneerde hij.

Toen de kleuren werden uitgedeeld was ik te laat. Veel te laat. Toen ik aan de beurt was, was er geen kleur meer over. De verf was letterlijk op.

Toen ik zo rond mijn tiende met mijn broers serieuzer ging vogelen hadden we al binnen een paar jaar de soorten die mijn vader had gezien bij elkaar gesprokkeld. Behalve de woudaap en de cetti’s zanger dan.

Van de pelikaan weten we dat het een vaste slaper is. Eenmaal in diepe rust is hij niet gemakkelijk wakker te krijgen. Zo is er een verhaal bekend van een hongerige leeuwin uit tropisch Afrika die 's nachts een slapende pelikaan wilde verslinden. De leeuwin kwam de vogel brullend tegemoet. De dappere pelicano weigerde echter wakker te worden. Zo kon de leeuwin de pelikaan niet in zijn nekvel grijpen en droop boos en vernederd af. Van alle pelikanen slaapt de kleine pelikaan het vast.

Als het om vogels gaat was vroeger alles beter. Zo waren er vroeger nog geen escapes, zag je op de Maasvlakte altijd morinellen, die nog tammer dan tam waren, en zat er op de MaVla in elke struik een heuse bladkoning. Tegenwoordig is de Maasvlakte vol gebouwd en zie je er geen kip. Verder zag je vroeger op elke heideveld een partij korhoenders om eng van te worden. Ten slotte scoorde ik elke maand een nieuwe soort. Ja, vroegah was alles beter.

Als ik in mijn schuiltent zit te wachten op de dingen die (meestal niet) komen gaan, heb ik alle tijd om eens goed na te denken. Dat is goed voor een mens, zegt men, dan kan hij zijn gedachten ordenen. Toch betwijfel ik of dit altijd wel even gezond voor mij is. Ik kom namelijk soms tot vreemde parallellen.

Vanuit de psychologie weten we dat mannen een vrouw kiezen die op hun moeder lijkt. Nu heb ik lang naar mijn partner gekeken, maar ik zie bar weinig overeenkomsten met mijn moeder. Van al mijn schoonzussen is mijn vriendin de enige die volgens mij helemaal niets van mijn moeder heeft. Heb ik soms de verkeerde partner gekozen?

Een aantal bekende Nederlanders is vogelaar. Denk bijvoorbeeld aan Eddy Zoë, Hans Dorrestijn en ook van Gerrit Hiemstra weten we dat hij wel eens naar vogels kijkt. Zo ontdekte onze weerman zelfs eens een buffelkop (die geringd was en dus gelukkig als escape de boeken in ging). Ook de drummer van De Kast zou een vogelaar zijn. Verrassend genoeg ben ik er achter gekomen dat ook Geert Wilders een vogelaar is!

Ook als het om vogels gaat heeft alles zijn bestemde tijd:

Er is een tijd om over vogels te praten;
En er is een tijd om naar vogels te luisteren.

Er wás een tijd om eieren te zoeken;
Er is nu een tijd om nesten met rust te laten.