Laatst gaf ik een beeldpresentatie in Den Haag. Tussen de gezellige toeschouwers, vooral zestig plussers, trof ik Henk. Zijn handicap is zijn slecht functionerende oren, maar dat hinderde hem niet om uit te groeien tot een topfotograaf. Ik vind zijn foto’s briljant en zijn manier van fotograferen is voor mij een inspiratiebron. Ik kan me veel van zijn foto’s herinneren die werden afgebeeld in Dutch Birding, in Vogeljaar, op de kalender van Vogeljaar en noem maar op.
Dutch Birding heeft in 2007 een alleraardigst boekje uitgegeven met de titel ‘BIRDERS aan de andere kant van de kijker’. Een boekje vol met informatie over vogelaars. Wat is er leuker dan te snuffelen in privé-informatie van vogelaars? Eigenlijk is dit boekje een soort papieren Hyves en dan speciaal voor vogelaars. Dit boekje is een groot succes.
Het is interessant om eens wat beter naar de foto’s te kijken die in het smoelenboek staan. Veel vogelaars hebben zich laten portretteren met een vogel. Ik zie een vogelaar met een kleine alk, eentje met een kokmeeuw, met een koolmees, met een zeekoet en zelfs eentje met een heuse arend. Er is een duidelijke overeenkomst met jagers die zich laten portretteren met een zojuist geschoten eland of een visser met een kolossale karper in zijn handen. Blijkbaar liggen vogelen en jagen toch niet zo ver uit elkaar als meestal gedacht wordt.
Vele vogelaars staan afgebeeld met een verrekijker of telescoop. Zou dat zo zijn omdat ze zich als vogelaar in actie willen afbeelden, of omdat ze hun (dure) hebbeding willen laten zien?
De specialisten onder ons hebben zich als specialist laten fotograferen. Wietze zie ik zoals altijd bellend, Dirk met een prachtig kunstwerk, Marc zie ik filmend en Dick zie ik met zijn altijd parate geluidsmicrofoon. De vele fotografen tonen trots hun camera. Wat zou dit zeggen?
Er zijn ook een paar echte grappenmakers. Hans laat zich zien als een verklede Papoea, op dezelfde pagina staat Peter als een terrorist en elders treffen we een andere Hans met enorm lang haar uit zijn vroege jeugd.
Als je klaar bent met het bekijken van de foto’s vergeet dan niet om eens goed de teksten te lezen. Wat geven de vogelaars allemaal voor leuke informatie? Hun beroep, het aantal gescoorde vogels in Nederland, favoriete vogelplek, enz., enz. Velen delen met ons de soort die ze liever niet meer op de pieper zien verschijnen. Vaak wordt gestreepte strandloper genoemd. Opvallend vaak worden eenden en andere escapes genoemd. Dat doet mij, als escapescepticus, veel deugd.
Het boeiendst in het smoelenboek vind ik toch wel de handicap die men zelf benoemd. Velen noemen een drukke baan, geen rijbewijs, geen tijd, geen vervoer of hun (toch zelfgekozen?) gezin als handicap. Koploper is de bril en ook ik heb daar veilig voor gekozen.
Over mijn handicap ben ik trouwens niet helemaal eerlijk geweest. Mijn ware handicap is dat ik niet in staat ben vogels op geluid te determineren. Zo vind ik het erg lastig een zingende koolmees en een zingende tjiftjaf uit elkaar te houden. Ook het verschil tussen het geluid van een merel en een zanglijster ontgaat me. Koekoek, crex crex en ‘kwik me dit’ zijn één van de weinige soorten die ik veilig op geluid durf te determineren. De enkele keer dat ik op een trektelpost sta houd ik bij elk overvliegend en roepend vogeltje wijselijk mijn mond. Zouden meer vogelaars, net als ik, gezwegen hebben over hun ware handicap?
Nieuwe foto’s hoeven we van Henk niet meer te verwachten. Drie jaar geleden werd hij van zijn fiets gereden met als resultaat een dwarslaesie. Toen ik hem bezocht in het revalidatiecentrum was hij nog hoopvol, maar nu vertelde hij me dat hij nooit meer kan fotograferen.
In vergelijking met wat Henk is overkomen is een bril, een drukke baan, geen rijbewijs, geen tijd en zelfs geen gevoel voor vogelgeluiden een wel heel erg mager handicapje…