De zelfkritiek van de vogelfotograaf

Ik vind mezelf een prinses op de erwt. Een prins dan hé. Behoorlijk fijngevoelig met een dito smaak. Mijn partner is dat niet. Ben ik de afstandsbediening van de tv kwijt, dan kan het zomaar zijn dat ze, om zich heen zoekend, na een tijdje constateert dat ze er op zit...

Maar daar gaat het nu even niet om. Het gaat over mij, over mijn fijngevoeligheid om precies te zijn en niet waar mijn eega op zit en hoe smakeloos ik dat vind. Toch vermeld ik het, omdat mijn goede smaak en mijn fijngevoeligheid er dan zo mooi tegen afsteken. Bescheiden ben ik ook. Dat blijkt niet uit bovenstaande inleiding, maar toch is dat het geval zal later uit deze column blijken. 

Zelfkritiek
Bovenal illustreer ik met bovenstaande dat ik weinig zelfkritisch ben en een hoge eigendunk heb. Dat kan mij niet kwalijk worden genomen, want ik ben een vogelfotograaf en een vogelfotograaf heeft deze hoge eigendunk per definitie. Is jou dat ook al eens opgevallen? Deze column gaat over zelfkritiek. Ik heb een donkerbruin vermoeden dat de gemiddelde vogelfotograaf weinig zelfkritisch is en een behoorlijke hoge dunk heeft van zichzelf. Bij een vogelfotograaf komt dat specifiek tot uiting als je een mening hebt over zijn of haar foto's. Deze bewering ga ik uiteraard illustreren met voorbeelden. Daarna maak ik nog een grapje om mijn partner weer wat positiever te stemmen en dan is mijn column af. Hoppa!

Consequent
Jarenlang was ik de beeldredacteur van de website van Dutch Birding. Dat was een leuke job en ik bouwde daardoor geinige contacten op. Vijanden wist ik ook al snel te maken door foto's van fotografen niet te plaatsen op de DB-site. Meestal koppelde ik dat dan even terug aan de betreffende fotograaf, inclusief mijn motivatie. Dan zei ik bijvoorbeeld dat ik de foto 'dertien in een dozijn' vond, dat het plaatje niet onderscheidend was, niet iets toevoegde op wat er al stond of iets in die geest. Iets subtieler bracht ik dat, maar mijn boodschap kwam daar wel op neer. Nou, dan had je de poppen aan het dansen en was een eeuwige vijand geboren. Het vaakst genoemde tegenargument was dat ik niet consequent was. Dat voelde ik dan weer nooit als een aanval, omdat ik het daar zonder uitzondering mee eens was. Ik voel namelijk al een leven lang geen aandrang om consequent te zijn. Waarom zou ik?

Krooneend 07 3509

Het tijdelijke album

Nog een voorbeeld waarbij vogelfotografen niet tegen kritiek kunnen en een hoge dunk van hun eigen creaties hebben. Kijk eens hoe een vogelfotograaf reageert als zijn op Birdpix geplaatste foto commentaar krijgt, of sterker, als  zijn ‘kindje’ in het tijdelijk album belandt. Nou, een levenslang trauma is geboren en dat laat die gast dan weten ook! Ik heb overigens nooit een foto in het tijdelijk Birdpix album gehad. On nee, toch één keertje, een krooneend in het landschap. Donders!  Dat hebben ze geweten ook. Nee, geintje. Omdat ik ervaring heb met het afwijzen van foto's (of omdat ik zo fijngevoelig ben) heb ik het zo maar gelaten. Nee, natuurlijk niet, ik heb bij Marcel hoogstpersoonlijk nagevraagd wat het probleem was met mijn creatie. Met zijn uitleg was ik het niet eens, maar ik heb me er bij neergelegd. Hiermee meen ik dan toch bescheidenheid te hebben geïllustreerd (het feit dat ik nu, jaren later, dit voorbeeld noem en bij deze column plaats geeft wel aan dat ik mijn afwijzing nog niet helemaal heb verwerkt).

Gemiste sprekende voorbeelden
Ik wil nog een paar goede en treffende voorbeelden noemen over de weinig zelfkritische vogelplaatjesmaker, maar ik heb van de redactie de kritiek gekregen dat mijn columns te lang zijn. Oké, daar doe ik dan gelijk iets mee en beperk ik mijn voorbeelden. Wel jammer van de sprekende voorbeelden die ik nog in gedachten had natuurlijk.

Klaar column. Oh nee, ik zou afsluiten met een geinig voorval. Ik meen visueel te zijn ingesteld en dat vind ik niet van mijn partner. Ze ziet nog al eens iets over het hoofd zal ik maar zeggen. Een afstandsbediening of zo. De eerlijkheid gebiedt te vermelden dat toen er een paartje bosuilen in mijn woonwijk broedde en wij elke avond even aan de wandel gingen was het juist mijn vriendin die negen van de tien keer de tawny owl als eerste wist waar te nemen. Au, heb ik weer…

De moraal van dit verhaal: vogelfotografen zouden wel eens wat kritischer mogen zijn op hun eigen werk, op hun eigen houding. Zelfkritiek: mag het een onsje meer zijn? Hoe staat het met jouw vermogen om kritiek te incasseren?

(deze Birdtalk is oorspronkelijk geschreven voor Natuurfotografie.nl)