Rotterdam is voortgekomen uit de rivier de Rotte. Hoe precies mag Joost weten. Wat ik wel weet is dat het Rottemerengebied letterlijk onder de rook van Rotterdam is gesitueerd en dat ik met dit artikel de Rottemeren en haar vogeltjes ga promoten...
De Rottemeren is een enorm recreatiegebied, globaal gelegen tussen Rotterdam en Moerkapelle. Recreatie en natuur gaan hier hand in hand. Kan dat? Jawel, hier wel. Er is plek voor een ieder. Geven en nemen. Wat vogels betreft kun je hier veel watervogels verwachten. Fiets je mee een rondje Rottemeren?
De Rottemeren in het voorjaar.
Zelf woon ik in de flattenwijk Ommoord en met twee minuten fietsen ben ik in het Ommoordse veld. Het Ommoordse veld is een mooi startpunt voor onze rondrit:
Klik op de kaart voor een groter formaat.
01 Ommoordse veld
Helaas zijn de weidevogels en het vaste paartje torenvalken hier verdwenen, maar toch is het hier nog steeds leuk vogels kijken. 's Zomers tref je hier de huis- en boerenzwaluw, puttertjes en 's winters kom je hier de ijsvogel, de grote zilverreiger en een honkvaste lichte buizerd tegen. Brede orchis vind je hier elk voorjaar in overvloed (de grootste populatie van Rotterdam) en vergeet de koekoeksbloem niet. In de winter verbleven hier wel eens noordse goudvinken. De vos is hier een nieuwkomer.
Een noordse goudvink in het Ommoordse Veld.
Van de winter, een grote zilverreiger.
De putter.
Kinderboerderij De Blijde Wei, grenzend aan het Ommoordse Veld.
02 Nessebos
Het Nessebos laat ik meestal links liggen. Niet naar toe gaan! Het is een klein 'bos' waar je rustig kunt wandelen. Dat wel. De sperwer broedt hier jaarlijks (vermoed ik, want ik kom er nooit he). Je vindt hier wel veel vlinders (oa landkaartjes). De plas aldaar herbergt wat grauwe ganzen en een verdwaalde aalscholver. Dat is het wel zo'n beetje. Snap je nu dat 'links laten liggen'?
De grauwe gans in het Nessebos.
De schapenweide.
03 Zevenhuizerplas
Vanouds dé plek om krooneenden waar te nemen. Escapes or not! Deze soort is sinds de uitbreiding van de plas een beetje verdwenen. Vroeger liepen de aantallen in de winter op tot wel dertig exemplaren. Veertig zelfs. Nu we het toch over de winter hebben, er verblijven dan veel smienten en andere eenden op de plas. Door de enorme diepte (40 meter hebben ze me verteld) vriest hij zelden dicht. Op de eilandjes (aan de westkant) broeden blauwe reigers, een havik en af en toe een lepelaar. Nice! Waargenomen bijzonderheden zijn een kuifduiker, een verdwaalde witkopeend en af toe een duiker.
De krooneend.
04 Noordoever Zevenhuizerplas
Deze oever is ingericht ter compensatie van het uitbreiden van de Zevenhuizerplas. Er was grond nodig voor de aanleg van de wijk Nesselande. Zo werd de Zevenhuizerplas vergroot. Ja, dat gaan we compenseren met een geinig oevertje (riet, wat slikrandjes, etc.). Die noordoever is een parel geworden. In de dode populieren broeden spreeuwen, soms een ijsvogel en vaak roept er een koekoek. KOEKOEK! Het hele jaar treffen we baardmannetjes in het riet, vanaf het vroege voorjaar blauwborsten, rietgorzen, rietzangers, de snor en hoempende roerdompen. Waar vind je dat nog! In de trektijd zijn er leuke steltlopers zoals de kemphaan (zelfs baltsend), bosruiter, watersnip, tureluur, temmincks strandloper en de grutto. Ook de zomertaling wordt hier regelmatig waargenomen. Ten slotte verblijven hier in het najaar vaak porseleinhoenders, soms tot mieterse aantallen (in de twintig). Oh ja, ik vergeet de keizer van de Rottemeren: het woudaapje. Al een aantal jaren broedt deze dwergreiger in dit gebied. Soms zijn ze te zien, maar vaker zul je het mannetje horen blaffen: WAF, WAF...
De blauwborst zingt vanaf het vroege voorjaar in het riet.
De grutto.
Een porseleinhoen.
De roerdomp.
De keizer van het Rottemerengebied: de woudaap.
De zomertaling met zijn zomertooi.
05 Eendragtspolder
Deze polder is één grote roeibaan met veel waterpartijen. Daarin is ruimte genoeg voor broedende vogels, zoals kokmeeuwen, zwartkopmeeuwen en geoorde futen. Verder veel ganzen, zoals de grauwe, Canadese en de brandgans. Zelfs de kuifduiker, de flamingo en de o zo heilige ibis is er waargenomen. Helaas is de waterstand (voor de internationale roeiwedstrijden) tijdelijk zo hoog dat de meeste broedvogels geen kans krijgen om voor nakomelingen te zorgen. Daarnaast wordt er wel eens een evenement georganiseerd in een braakliggend gebiedje waar vogels broeden. Voor de rest geen klagen. Zelfs de veldleeuwerik tref je hier in behoorlijke aantallen. Waar heb je dat nog? Andere krenten zijn citroenkwikstaart, witwangstern, witvleugelstern, een bairds strandloper en een ringsnaveleend. Zonder uitzondering bijna allemaal vondsten van Garry Bakker of Dick Hoek. Tot slot overwintert de velduil hier en daar komt menig vogelfotograaf op af. Zelfs in die aantallen dat er afgelopen winter een parkeerverbod werd ingesteld.
Grauwe ganzen in het riet.
Een grauwe gans vanaf een laag camerastandpunt.
De kuifduiker.
Bezoekers, speciaal voor de velduilen.
De witvleugelstern met koekoeksbloemen.
De witwangstern.
06 Koornmolengat
Dit betreft een eendenkooi-achtig gebied. Eendensoorten zijn hier ruimschoots vertegenwoordigd. Je kunt rondom het gebied lopen en in de ochtend heb je er mooi licht vanaf het fietspad. Reigers en aalscholvers broeden hier in een kolonie en de kwak wordt regelmatig waargenomen. Vroeger was het rietveld (helofytenfilter) tussen het Koornmolengat en de Rotte dé plek voor de woudaap. Als de code 'de (r)apen zijn gaar' werd afgegeven wist een goed verstaander dat deze mooie reiger weer terug was uit tropisch Afrika. Oh ja, de bosuil is een jaarlijkse broedvogel. Buiten het broedseizoen worden er door Natuur- en vogelwacht Rotta excursies in het gebied zelf georganiseerd. Houd de agenda van Rotta in de gaten!
De kwak
Een roepende man woudaap.
Het vrouwtje woudaap.
07 Bleiswijkse zoom
Een paar kunstmatig aangelegde plasjes. Af en toe een lepelaar en wat ganzen. De ransuil tref je hier met regelmaat en ooit zag ik er een witoogeend. In de omliggende akkers vind je de fazant en soms een patrijs.
De patrijs.
Een fazant.
Roestende ransuilen. Hoeveel tel jij er?
08 Hoge Bergse bos
Dit bos of deze berg is eigenlijk een met folie afgedekte vuilnisbelt. Geloof het of niet! Op sommige plekken kan het dan ook erg stinken. Je kunt er veel zangvogeltjes treffen, zoals de bosrietzanger en de blauwborst. De Wiebertjes maken onderdeel uit van dit deel van de Rottemeren. Vroeger trof je hier leuke steltlopers zoals temmincks strandloper, maar de Wiebertjes zijn een beetje dichtgegroeid. Dat geeft dan weer mogelijkheden voor andere (zang)vogeltjes.
De blauwborst met een mooie achtergrond.
09 Lage Bergse bos
Het Lage Bergse bos staat bekend om de wielewaal. En dat onder de rook van Rotterdam! De vele overjarige populieren verklaren de aanwezigheid van deze beauty.
10 De Rotte
De Rotte zelf is een 'rivier' die van Moerkapelle naar het centrum van Rotterdam stroomt. Soms is hij heel breed (dan lijkt het wel een meer of een plas) en soms is hij smal (dan is het eerder een sloot of vaart). De Rotte ligt hoger dan de aangrenzende polders. Dat is (zeker voor buitenlandse gasten) een bijzonder gezicht en goed te zien als je langs de Rotte fietst. In het vroege voorjaar fiets je langs de Rotte van het ene roepende mannetje rietgors naar de ander. Eind april zie je er doortrekkende dwergmeeuwen en zwarte sterns en als je geluk hebt vanaf eind mei wellicht wel een grote karekiet. Ook de krooneend kun je met een beetje mazzel ontmoeten.
Een aalscholver 'in het landschap' langs de Rotte, ter hoogte van Oud Verlaat.
De Rotte ter hoogte van het Koornmolengat.
De grote karekiet.
Oud-Verlaat vanaf de Rotte.
Een paartje krooneenden vanaf een laag camerastandpunt. Hoe krijg je dat voor elkaar?
11 Trefpunt
Aan het begin van de Hoeksekade vind je aan je linkerhand het Trefpunt van Natuur- en vogelwacht Rotta. Een bezoekje waard.
Tenslotte
Dit overzicht is verre van compleet. Ontdek zelf de niet-beschreven gebiedjes maar. Het Rottemerengebied is het best toegankelijk per fiets. Met de auto kun je niet overal komen en mis je de 'ware beleving' van het gebied. Houd er rekening mee dat de Rotte geen natuurgebied is, maar een recreatiegebied. Dat betekent dat we het gebied moeten delen met andere gebruikers. Meestal gaat dit goed (op een loslopend hondje na).
Nog een tip: word lid van Natuur- en Vogelwacht Rotta!
Klik op de kaart voor een groter formaat.
Zomaar nog wat Rottemerenfoto's:
Een dreigende bui.
Een stevige regenbui met de regenboog.
De Rotte ter hoogte van de wijk Ommoord.
De waterral kun je met een beetje geluk overal treffen. Zeker in de winter.